Przejdź do głównej zawartości

Park czy rezerwat - oto jest pytanie!

Jeżeli chcesz się dowiedzieć jakie są różnice pomiędzy parkiem i rezerwatem, to bardzo dobrze trafiłeś. Znajdziesz tu materiały, które dotyczą ochrony przyrody w rezerwacie.
Mamy nadzieję, że uważny czytelnik będzie mógł samodzielnie ocenić jak ustanowienie rezerwatu wpłynie na sposoby korzystania z danego terenu.

Czym jest rezerwat?
Źródło: www.gov.pl

"Rezerwat przyrody jest drugą po parku narodowym najwyższej rangi formą ochrony przyrody w Polsce. Zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

Uznanie za rezerwat przyrody następuje po zasięgnięciu opinii regionalnej rady ochrony przyrody, w drodze aktu prawa miejscowego w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska, które określa jego: nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony, rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, sprawującego nadzór nad rezerwatem.

W granicach rezerwatów przyrody obowiązują zakazy określone w art. 15 ustawy o ochronie przyrody.

Do czasu określenia przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zadań ochronnych koniecznych do wykonania w granicach rezerwatu przyrody lub ustanowienia planu ochrony powyższe zakazy obowiązują w pełnym zakresie.

Od poszczególnych zakazów minister, generalny dyrektor lub regionalny dyrektor może wydawać decyzje deregulacje."

Czytaj: https://lexlege.pl/ustawa-o-ochronie-przyrody/art-15/

Materiały dodatkowe: {A}, {B}, {C}, {D}

Jakie są różnice pomiędzy parkiem a rezerwatem.


REZERWAT

PARK

Cel

Ochrona unikalnej fauny, flory lub krajobrazu.

Funkcje społeczne i rekreacyjne.

Zarządzanie

Zarządzany przez instytucje ochrony przyrody (np. RDOŚ).

Zarządzany przez lokalne władze (np. samorząd miejski).

Dostępność

Poruszanie się tylko po wyznaczonych szlakach. Regulowane przez RDOŚ.

Otwarty dla społeczeństwa.

Infrastruktura

Aby minimalizować ingerencję w naturę, brak lub bardzo ograniczona infrastruktura.

Ścieżki, ławki, oświetlenie, kosze na śmieci.

Ochrona Środowiska

Ścisła - priorytetem jest zachowanie naturalnego ekosystemu.

W Reptach: zabytek przyrody od 1966,  "Natura 2000 Podziemia Tarnogórsko Bytomskie",

od 2002 r. zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Park w Reptach i dolina rzeki Dramy"

Ingerencja człowieka

Minimalna interwencja, aby zachować naturalny charakter terenu.

Konieczne prace porządkowe,  zapewnienie bezpieczeństwa na ścieżkach, pielęgnacja.


Czego nie wolno robić w rezerwacie?
Serdecznie zachęcamy do posłuchania / obejrzenia ekspertów.

Zakaz

Rezerwat

Park

Zbioru dziko występujących roślin i grzybów.

Możliwe odstępstwo – wydane przez „dyrektora rezerwatu / parku narodowego”.

dozwolone

Ruchu pieszego, rowerowego, jazdy konnej.

Z wyjątkiem szlaków wyznaczonych przez przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska.
(P.3)
Istniejąca ścieżka nie jest równoznaczna, że można się nią poruszać.

brak takich ograniczeń

Wprowadzania psów.

Możliwe na drodze ustanowienia odstępstwa przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

dozwolone

Zakłócania ciszy.



Prowadzenia badań naukowych.

Tylko za zgodą regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

dozwolone

Organizacji imprez rekreacyjno-sportowych.

Tylko za zgodą regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

w uzgodnieniu z zarządcą terenu

Powstało na podstawie:
https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/ochrona-przyrody-17091515/art-15

Należy podkreślić, że wszelkie odstępstwa od zakazów w rezerwacie, jest udzielane na czas określony (nie dłuższy niż 5lat).

Jak ustalane są szlaki w rezerwacie?

"Rezerwaty przyrody, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie przyrody, nie są powszechnie dostępne dla zwiedzających, chyba że regionalny dyrektor ochrony środowiska wyznaczy w nich szlaki oraz określi zasady poruszania się po nich.

Szlaki do ruchu pieszego, rowerowego, narciarskiego czy też jazdy konnej wierzchem są wyznaczane dopiero po upewnieniu się, że obecność ludzi nie będzie negatywnie oddziaływać na zwierzęta, rośliny, grzyby i ekosystemy podlegające tam ochronie.

W miejscu gdzie obecność człowieka może zaburzyć naturalne procesy i wpłynąć na stan zachowania cennych czy wręcz unikatowych wartości przyrodniczych regionalny dyrektor ochrony środowiska szlaków takich nie wyznacza i nie udostępnia. Zdarza się także, że poruszanie się po terenie rezerwatu przyrody może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka, np. ze względu na niestabilność gruntu, tak jak ma to miejsce na torfowiskach lub obszarach pokopalnianych, bądź ze względu na nagromadzenie drzew niebezpiecznych, grożących wywrotem – takie obiekty także nie są udostępniane dla zwiedzających."
Źródło: {E}

Pytania i odpowiedzi.

  1. Rezerwat miejski - co to jest?

    Jakby tego nie nazwać to wciąż rezerwat z tymi samymi obostrzeniami, z tą różnicą, że teren rezerwatu znajduje się aglomeracji miejskiej i dodano trochę więcej dopuszczeń - czyli odstępstw od restrykcji obowiązujących w rezerwacie (dodatkowe szlaki, możliwość przejazdu rowerem, spacery z psem).
    Przykład takiego miejsca to "Rezerwat lasek miejski"
    W ustawie nie ma takiego określ jak "rezerwat miejski"
    https://www.infor.pl/akt-prawny/DZU.2004.092.0000880,ustawa-o-ochronie-przyrody.html

  2. Czy dopuszczenie (zwane też odstępstwem), jest trwałe?

    "
    Decyzja wydawana jest na czas określony nie przekraczający 5 lat. Odwołanie od niej można wnieść do ministra właściwego do spraw środowiska w terminie 14 dni."
    Czytaj więcej na Prawo.pl:
    https://www.prawo.pl/biznes/odstepstwa-od-zakazow-obowiazujacych-w-rezerwatach-przyrody-jak-je-uzyskac,161296.html

Materiały dodatkowe wspomniane w ww. tekście.

  • {A} - https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody
  • {B} - https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/433,pojecie.html
  • {C} - https://lexlege.pl/ustawa-o-ochronie-przyrody/art-15/
  • {D} - https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/ochrona-przyrody-17091515/art-13
  • {E} - http://przyrodaslaska.pl/116/szlaki-w-rezerwatach-przyrody.html

Popularne posty z tego bloga

Co stało się w Segiecie?

Do 2023 rezerwat Segiet był niewielkim obszarem (zaznaczone na czerwono) tzw. lasu Segieckiego, a dzięki "wspaniałej" inicjatywie Fundacji Srebrne Buki, obudziliśmy się w nowej rzeczywistości. Wchodzisz do lasu i na drodze, napotykasz zakaz wstępu - mimo, że przez ponad 30 lat można było chodzić tą leśną drogą. Nieoczekiwana zmiana, w stylu " Nie mamy pańskiego płaszcza i co nam pan zrobi? " ( link1 , link2 ) Za poszerzeniem rezerwatu Segietu poczyniła starania "Fundacja Srebrne Buki", która wraz RDOŚ powiększa teren prawie trzykrotnie, ustanawia nowe granice rezerwatu wraz z otuliną. Równocześnie zmniejszając drastycznie liczbę ścieżek. Chwalebna inicjatywa? Proszę zwrócić uwagę, że na starej mapie (powyżej) oprócz linii żółtej zwanej "ścieżką dydaktyczną" znajdują się linie czarne - oficjalne szlaki prowadzące przez las i rezerwat.  Wprowadzenie rezerwatu na tym terenie powoduje, że wiele szlaków starego rezerwatu oraz z terenu rozszerzającego ...